W prawidłowym kształtowaniu i wspomaganiu rozwoju społecznego dziecka w wieku przedszkolnym ważną rolę odgrywa rodzina oraz środowisko przedszkolne. Najważniejsza jest współpraca miedzy jednym i drugim. Przekraczając progi przedszkola dziecinny świat nie będzie się już ograniczał tylko do domu rodzinnego, ale zostanie wzbogacony o kolegów z przedszkola, piaskownicy i podwórka, z którymi można się bawić.
Wiek przedszkolny stanowi dla dzieci duże wyzwanie rozwojowe. Warto skłaniać dzieci do interakcji społecznych, do namysłu nad przyczynami i skutkami zachowania. Dzieci będąc w przedszkolu mają doskonałą okazję do poszerzania kontaktów, nawiązywania pierwszych przyjaźni i nauki na czym polega kompromis i co to jest tolerancja. Lepiej przystosowują się do życia w grupie, chętniej podejmują wspólne zabawy, uczą się ustalania zasad, respektowania norm grupowych. Ponadto, mogą ćwiczyć zdolności dialogu, konwersacji i aktywnego słuchania. Dzieci w grupie są pod okiem nauczyciela, który wprowadza określone zasady i reguły. Taki porządek zachęca dzieci do pozytywnych zachowań i nawiązywania dobrych kontaktów z innymi dziećmi. Tak przedstawione interakcje społeczne prowadzą do zgodnego współżycia w grupie.
Dzieci trzyletnie
W tym okresie to my rodzice jesteśmy dla naszych dzieci największym autorytetem i wzorem do naśladowania. W tym wieku dzieci nie wiedzą jeszcze, co to są wartości, dlaczego muszą robić tak a nie inaczej i to naszym zadaniem jest im to wytłumaczyć. Trzylatki charakteryzują się bardzo silnymi zróżnicowanymi uczuciami. Pokazują je bardzo wyraźnie, ponieważ nie potrafią ukryć swojego gniewu czy radości. Przy wyrażaniu uczuć często krzyczą, gestykulują i dużo mówią. Bardzo łatwo przechodzą z jednego nastroju na drugi. W tym okresie u dzieci zaczynają się kształtować emocje i uczucia. To tutaj przeżywają ich największy wachlarz. Wszystkie emocje są dla nich bardzo ważne, przeżywają je z taką samą siłą i intensywnością. Dzieci w tym okresie nie umieją ich nazwać, ale wyrażają je całym sobą. Reakcje są wybuchowe, gwałtowne, ale też szybko przemijają i gasną. W tym czasie poznają, identyfikują i wyrażają swoje emocje. Pod koniec trzeciego roku życia dzieci dość sprawnie operują już mową, co poprawia komunikację między nimi oraz między dzieckiem a rodziną.
Dzieci czteroletnie
W tym okresie ważną rolę odgrywają zabawy w rolę. Zabawy te pozwalają dziecku na utożsamianiu się ze światem dorosłych. Dziewczynki najczęściej bawią się w dom gdzie jest jedna mama i kilkoro dzieci. Dzieci bawią się w grupie lub prowadzą zabawy równoległe. W tym wieku zaczynają się już tworzyć ,,przyjaźnie” w grupie przedszkolnej. Przyjaciele często się ze sobą bawią, rozmawiają, dzielą zabawkami. Czterolatki są już bardziej świadome swoich uczuć i starają się nad nimi panować. Przedszkolaki w tym wieku testują, na ile mogą sobie pozwolić w relacji z drugim dzieckiem czy panią w przedszkolu. Są uparte, niekiedy dążą do uzyskania przewagi nad innymi.
Dzieci pięcio-i sześcioletnie
Dzieci w tym wieku choć są już najbardziej uspołeczniona grupą, nadal maja trudności w układaniu wzajemnych relacji z rówieśnikami z powodu utrzymującego się jeszcze egocentryzmu. Nie potrafią przyjąć perspektywy innych ludzi. Przedszkolaki w tym wieku są bardzo podatne na wpływy dorosłych, którzy dostarczają im społecznych wzorców zachowania. Jeśli nauczyciel jest lubiany, dzieci będą go traktować jako nieomylny autorytet, sprawiedliwego sędziego. Jednak równie łatwo, jak wpływom dodatnim, ulegają ujemnym wpływom otoczenia. Dzieciom w tym okresie towarzyszy bogata paleta uczuć, ale pojawiają się nowe takie jak: lęk, nieśmiałość czy zakłopotanie. Dzieci w tym wieku przystosowują się już do zasad panujących w grupie. Budzą się nich wyższe emocje intelektualne, moralne czy estetyczne. Dzieci coraz częściej sobie pomagają, rozumieją potrzeby i emocje innych.
Wspomaganie rozwoju społecznego ma na celu między innymi:
- poznanie zasad dobrej współpracy w grupie,
- naukę akceptowanych form zachowań i eliminowanie nieakceptowanych,
- rozumienie pozytywnych i negatywnych skutków rywalizacji,
- nabywanie umiejętności radzenia sobie z trudnymi społecznie sytuacjami, konfliktami, stresem, brakiem akceptacji,
- naukę empatii,
- pomoc w odkrywaniu wiedzy o sobie,
- pokazanie sensu przynależności do różnych grup (np. rodzina grupa przedszkolna) i wzmocnienie w ten sposób poczucia własnej wartości i poczucia społecznej przynależnośc
2 Thoughts on “Wspomaganie rozwoju społecznego u dzieci w wieku przedszkolnym”